W epoce, w której czołowi brytyjscy naukowcy składali się głównie z klasy średniej, Henry Cavendish wyróżniał się swoim wysokim arystokratycznym rodem.
Filozof przyrody, największy eksperymentalny i teoretyczny angielski chemik i fizyk swoich czasów, Henry Cavendish (1731 – 1810) określił wartość uniwersalnej stałej grawitacji, przeprowadził godne uwagi badania elektryczne i przypisuje mu się odkrycie wodoru i składu wody.
Choć bez tytułu, był potomkiem książęcej rodziny po stronie mamy i taty.
Jego ojciec lord Charles Cavendish był piątym synem drugiego księcia Devonshire. Jego matka, dawniej Lady Anne Grey, była czwartą córką księcia Kentu. Historia rodziny powiązana była z wieloma rodami arystokratycznymi Wielkiej Brytanii i sięgała czasów normańskich.
Stan zdrowia matki był kiepski, dlatego wyjechała do Nicei, gdzie urodził się Henry. Zmarła dwa lata później, niedługo po urodzeniu drugiego syna Fredericka.
Czytaj: Wraca letni cykl CITY TRAIL – największy cykl biegów w Polsce
Henry studiował w kolegium Peterhouse na Uniwersytecie Cambridge, lecz opuścił uczelnię przed uzyskaniem dyplomu. Sugerowano, że Cavendish sprzeciwił się testom religijnym w Cambridge, ale w rzeczywistości nic nie wiadomo o jego przekonaniach religijnych lub ich braku.
Pochodził z arystokratycznej rodziny i odziedziczył znaczną fortunę, która umożliwiła mu prowadzenie badań. Zamieszkał z ojcem w Londynie, gdzie założył swoje własne laboratorium. Większość jego prac nie została opublikowana za jego życia.
Henry wystrzegał się konwencjonalnego społeczeństwa, co wedle wszelkich współczesnych relacji było dla niego trudne. Zamiast tego poświęcił się prawie wyłącznie poszukiwaniom naukowym. Jego ojciec, wybitny eksperymentator i wybitna postać w Royal Society, wspierał jego naukowe zacięcie.
Ojciec wprowadził go do londyńskiego środowiska naukowego. W 1758 zabierał Henry’ego na spotkania Royal Society i na obiady w Royal Society Club. Henry został wybrany do członkostwa w tych organizacjach w 1760 roku i rzadko opuszczał spotkania.
Pod koniec swojej kariery Henry był ceniony w kraju i za granicą (został wybrany zagranicznym współpracownikiem Institut de France) jako najwybitniejszy brytyjski naukowiec.
Czytaj: 11-latek ma dyplom z fizyki i planuje uczynić ludzi nieśmiertelnymi
Henry Cavendish miał kapryśne nawyki publikowania, które wcale nie ujawniały uniwersalnego zakresu jego filozofii naturalnej. Nie napisał żadnych książek i napisał mniej niż dwadzieścia artykułów w swojej prawie pięćdziesięcioletniej karierze.
Tylko jeden ważny artykuł był teoretyczny, studium elektryczności z 1771 roku; pozostałe jego główne prace były starannie wytyczonymi badaniami eksperymentalnymi, z których najważniejsze dotyczyły chemii w latach 1766 i 1783-1788, temperatur ujemnych w latach 1783-1788 oraz gęstości ziemi w 1798 roku.
Obszerne rękopisy odkryte po jego śmierci pokazują, że prowadził eksperymentalne, obserwacyjne i matematyczne badania w dosłownie wszystkich naukach fizycznych swoich czasów.
Wiele z jego zainteresowań – czysta matematyka, mechanika, optyka, magnetyzm, geologia i nauki przemysłowe – które są silnie reprezentowane w jego prywatnych pracach, ledwo znajdują odzwierciedlenie w jego opublikowanych pracach. Cavendish pozostawił nieopublikowane wszystko, co go w pełni nie satysfakcjonowało, w tym zdecydowaną większość jego badań.
Fragmenty jego niepublikowanej pracy były stopniowo ujawniane przez cały XIX wiek, czego kulminacją było wielkie wydanie badań Cavendisha w dziedzinie elektryczności autorstwa Jamesa Clerka Maxwella w 1879 roku.
Twórczość i reputację Cavendisha należy rozpatrywać w dwóch częściach: jedna dotyczy jego opublikowanych prac, a druga – dużej ilości, której nie opublikował.
Nie miał innych zainteresowań poza naukowymi, całe dnie spędzał w swoim laboratorium dokonując badań fizycznych i chemicznych.
Dziesięć ciekawych faktów na temat Henry’ego Cavendisha:
- Odkrył wodór w 1766 roku jako „palne powietrze”.
- Przeprowadził pierwszy eksperyment mierzący siłę grawitacji zatytułowany Eksperyment Cavendisha.
- Chociaż uczęszczał na Uniwersytet Cambridge, obecnie zwany Peterhouse, nie uzyskał dyplomu.
- Mówi się, że mógł był osobą z zespołem Aspergera albo po prostu cierpiał na antropofobię, czyli lęk przed ludźmi.
- Miał wiele nieopublikowanych prac, za które nigdy nie został uznany, na przykład prawo Ohma i prawo gazów Charlesa.
- Kiedy Cavendish zmarł w 1810 roku, był uważany za jednego z najbogatszych ludzi w Wielkiej Brytanii.
- Jego praca pomogła innym odkryć wartości grawitacji i masy Ziemi.
- Cavendish był członkiem Royal Society of London i otrzymał od nich medal Copley.
- W 1773 został wraz z ojcem powiernikiem Brytyjskiego Muzeum.
- Przypisuje mu się eksperymentowanie i rozpoznawanie wodoru, mimo że został on wcześniej odkryty przez innych.
Główne odkrycia Henry’ego Cavendisha:
- W latach 1766-1788 Henry dokonał znaczących odkryć w chemii. W tym okresie opublikował również artykuł o gęstości Ziemi.
- Rozpoznał również obecność wyraźnych części wielu reakcji chemicznych w powietrzu. Podobnie jak wodór nazwany przez niego „palnym powietrzem”.
- Odkrył obecność wodoru w atmosferze – określonego, specyficznego i wysoce łatwopalnego gazu, który powstaje w wyniku działania niektórych kwasów i metali.
- Rozpuszczając zasady w kwasach, Henry Cavendish stworzył „ustalone powietrze” (dwutlenek węgla). Następnie zmierzył jego ciężar właściwy i palność.
- Określił również właściwości powstrzymujące węglan wapnia (kreda, ziemia wapienna).
- Cavendish odkrył również, że tworzy wodorowęglan wapnia przez zmieszanie węglanu wapnia i dwutlenku węgla, co jest przyczyną chwilowej twardości wody.
- Podsunął też pomysł, że twardość wody można złagodzić dodając wapno (wodorotlenek wapnia).
- Henry Cavendish odkrył właściwości dielektryków (elektryczność nieprzewodząca).
- Podał także przykład zdolności niektórych ryb do porażenia prądem. Zrobił imitację ryby, używając skóry i drewna nasączonej słoną wodą z cyną reprezentującą organy, aby uzyskać efekt.
Gdyby Cavendish opublikował całą swoją pracę, jego wielki wpływ byłby niewątpliwie większy, ale w rzeczywistości pozostawił on w formie rękopisu ogromną ilość, która często wyprzedzała jego następców.
Wyszło to na jaw tylko po trochu, aż do gruntownych badań podjętych przez Maxwella (opublikowanych w 1878 roku) i Thorpe’a (opublikowanych w 1921 roku).
W ich notatkach można znaleźć takie materiały, jak szczegóły jego eksperymentów badających prawo siły elektrostatycznej, przewodnictwo metali i wiele zagadnień chemicznych, takich jak teoria równoważników chemicznych. Henry miał teorię ciśnień cząstkowych przed Daltonem.
Nic, co zrobił, nie zostało odrzucone i z tego powodu nadal, w wyjątkowy sposób, Henry jest częścią współczesnego życia.
johannesfloe.com – Art to remember
