Irańska pustynia Dasht-e Lut jest dopiero 25-tą co do wielkości pustynią na świecie, ale jest rekordzistką pod względem najwyższych temperatur. Zarejestrowana najwyższa temperatura powierzchni wynosiła ponad 70 stopni Celsjusza!
Daszt-e Lut to wielka pustynia solna, która według naukowców powstała na dnie morza. Miliony lat temu przesunięcia tektoniczne spowodowały podniesienie się dna morza, a woda powoli wyparowała z powodu wysokich temperatur.
Dziś jest to jałowa kraina o powierzchni około 51 800 kilometrów kwadratowych, otoczona ze wszystkich stron górami, co przyczynia się do rekordowych temperatur odnotowanych tutaj, ponieważ uniemożliwiają dotarcie do niej wilgotnego powietrza z Morza Śródziemnego i Morza Arabskiego.
Czytaj: Badain-Jaran, cudowne jeziora, najpiękniejsze wydmy na świecie.
Spektroradiometr obrazowania o umiarkowanej rozdzielczości zainstalowany na satelicie Aqua NASA dokonał przeglądu globu w latach 2003–2010, a zebrane dane ujawniły, że najgorętszą średnią temperaturę lądu odnotowano w Dasht-e Lut.
Najwyższa temperatura zarejestrowana tutaj przez satelitę wyniosła 70,7 stopni Celsjusza w 2005 roku, ale irańska pustynia miała również najwyższą roczną temperaturę od pięciu z siedmiu lat danych satelitarnych.
Najgorętszą częścią Dasht-e Lut jest region zwany Gandom Beryan, płaskowyż pokryty wulkanicznymi czarnymi kamyczkami o powierzchni około 480 kilometrów kwadratowych. Ciemne kamyczki są jednym z czynników determinujących odnotowane tutaj ekstremalne temperatury na lądzie, ponieważ pochłaniają więcej energii ze światła słonecznego, odbijając tylko jego ułamek.
Czytaj: Jezioro Miłości w Dubaju- dwa serca na środku pustyni
Co ciekawe, nazwa Gandom Beryan („Tosty z pszenicy” w języku perskim) jest inspirowana lokalną legendą o ładunku pszenicy pozostawionym na pustyni, który spłonął po kilku dniach. Przy temperaturach sięgających prawie 70,7 stopnia Celsjusza, nie wydaje się, aby w tę legendę trudno było uwierzyć.
Innym czynnikiem przyczyniającym się do ekstremalnego upału Dasht-e Lut jest brak roślinności. Słona gleba bardzo utrudnia przetrwanie nawet najtrudniejszym roślinom, a jedynymi oznakami życia roślin na tym obszarze są porosty pustynne i tamaryszek, sprężyste krzewy osiągające nawet 10 metrów wysokości.
„Najgorętsze temperatury obserwowano w miejscach pozbawionych roślinności” – powiedział NASA klimatolog Roger Pielke Sr.
„Oznacza to, że jeśli zmiana krajobrazu w regionie powoduje mniejszą roślinność, oczekuje się, że maksymalna temperatura powierzchni będzie wyższa. Jeśli oaza powstałaby przez nawadnianie z wód podpowierzchniowych na pustyni, maksymalne temperatury byłyby niższe.”
O dziwo, chociaż jajko można usmażyć na piasku i skałach Dasht-e Lut, temperatura powietrza w okolicy wynosi średnio około 39 stopni Celsjusza.
johannesfloe.com – Art to remember
