Choć dla wielu sztuka to jedynie forma rozrywki, oferująca niewiele więcej niż chwilową przyjemność, prawda jest taka, że zanurzenie się w sztuce może, co zaskakujące, pozytywnie wpłynąć na zdrowie psychiczne. W czasach, gdy stres i lęk są nieodłączną częścią codziennego życia, nic dziwnego, że sztuka stała się potężną, choć często pomijaną, formą terapii emocjonalnej.
Ponad trzy czwarte dorosłych przyznaje, że odczuwa regularny stres.
Nowe badanie odkryło namacalny sposób na redukcję hormonów stresu, w tym kortyzolu, w organizmie – wymaga to jednak odłożenia telefonu na chwilę i wykazania się kreatywnością.
Według nowego artykułu opublikowanego w czasopiśmie „Art Therapy”, tworzenie sztuki – niezależnie od poziomu umiejętności – nie tylko redukuje poziom hormonów stresu, ale także sprawia, że uczestnicy czują się znacznie szczęśliwsi i zdrowsi.
Przeczytaj także: Wizyty w muzeach, teatrach i wystawach zmniejszają ryzyko przedwczesnej śmierci
W badaniu naukowcy z Uniwersytetu Drexel obserwowali poziom kortyzolu w ślinie osób biorących udział w 45-minutowych projektach artystycznych. Pobrano im ślinę zarówno przed, jak i po uczestnictwie, po czym zespół przeszukał próbki pod kątem biomarkerów stresu.
Uczestnicy – 39 osób w wieku od 18 do 59 lat – mogli używać długopisów i papieru, tworzyć modele z gliny, a nawet tworzyć kolaże według własnego uznania.
Chociaż wielu uczestników miało niewielkie lub żadne doświadczenie lub postrzegane umiejętności artystyczne, wyniki były zdumiewające.
U trzech czwartych uczestników zaobserwowano spadek poziomu kortyzolu, a u pozostałych 25% on wzrósł. Profesor Girija Kaimal, która kierowała badaniem, w oświadczeniu zasugerowała, że może to być naturalny znak ich zaangażowania w sztukę:
„Pewna ilość kortyzolu jest niezbędna do funkcjonowania. Na przykład, nasz poziom kortyzolu zmienia się w ciągu dnia – najwyższy jest rano, ponieważ daje nam to zastrzyk energii na dobry początek dnia. Możliwe, że tworzenie sztuki wywołało stan pobudzenia i/lub zaangażowania u uczestników badania”.
Chociaż początkowo naukowcy sądzili, że różne rodzaje materiałów i projektów artystycznych mogą mieć różny wpływ na poziom kortyzolu, nie znalazło to odzwierciedlenia w ich wynikach. Dowiedzieli się jednak, że młodsi uczestnicy częściej obserwowali spadek poziomu kortyzolu.
„Myślę, że jednym z powodów może być to, że młodzi ludzie wciąż na etapie rozwoju uczą się radzić sobie ze stresem i wyzwaniami, podczas gdy osoby starsze – po prostu z racji swojego wieku i doświadczenia – mogą mieć więcej strategii rozwiązywania problemów i skuteczniejszego radzenia sobie ze stresem” – dodała Kaimal.
Co ważne, zespół podkreśla brak związku między poziomem umiejętności a redukcją stresu; innymi słowy, nie ma znaczenia, czy masz talent do sztuki, samo spróbowanie może pomóc ci się zrelaksować w mgnieniu oka.
Sztuka korzystnie wpływa na nasze zdrowie psychiczne
Wielu psychologów potwierdza, że sztuka korzystnie wpływa na zdrowie psychiczne, ponieważ może redukować stres na kilka sposobów:
1.Sztuka pozwala mózgowi odpocząć
Kiedy angażujemy się w sztukę – czy to poprzez rysowanie, rzeźbienie, czy podziwianie – pomaga ona oczyścić rozpraszające myśli, dając mózgowi wytchnienie od ciągłego myślenia. To jak naciśnięcie przycisku resetu, aby przywrócić system, który działał bez przerwy.
2. Sztuka promuje pozytywne myślenie
Sztuka sprzyja również pozytywnemu myśleniu, ponieważ proces twórczy daje szansę na uwolnienie emocji i uczuć poprzez kolory, kształty lub dźwięki. Pomaga to zmienić naszą perspektywę i spojrzeć na świat z bardziej pozytywnej perspektywy. Badania pokazują również, że obcowanie ze sztuką aktywuje wydzielanie dopaminy i serotoniny w mózgu, które wzmacniają poczucie szczęścia.
3. Sztuka wzmacnia więzi emocjonalne
Sztuka tworzy głębokie więzi emocjonalne, zarówno z nami samymi, jak i z innymi. Wyrażając siebie poprzez sztukę lub oglądając dzieła odzwierciedlające nasze emocje, czujemy się mniej osamotnieni w obliczu wyzwań. To poczucie więzi może znacznie złagodzić stres.
4. Sztuka otwiera nowe perspektywy na problemy
Proces artystyczny pobudza kreatywne myślenie, pomagając nam znaleźć rozwiązania, których wcześniej nie braliśmy pod uwagę. Kiedy zanurzamy się w sztuce, prawa półkula mózgu zostaje aktywowana, umożliwiając nowe połączenia i kreatywne rozwiązywanie problemów.
5. Sztuka tworzy spokojną przestrzeń mentalną
Sztuka służy jako bezpieczne schronienie, pozwalające nam uciec od chaosu świata zewnętrznego. Skupienie się na sztuce może prowadzić do stanu podobnego do medytacji, znanego jako „stan flow”, w którym umysł staje się spokojny, jasny i głęboko skupiony. Ten stan umysłu pomaga ciału i umysłowi prawdziwie się zrelaksować.
